Mijn reis & kantelpunten: Van keukenhulp tot keynote speaker en pleitbezorger van nieuw leiderschap
Mijn leiderschapsreis begon vroeg. Op mijn tiende raakte ik in gesprek met de koks van het Van der Valk Hotel in Hurdegaryp. Die gesprekken leidden tot mijn eerste zaterdagbaan – en uiteindelijk tot mijn eerste echte baan. Ik mocht op mijn veertiende van school, op voorwaarde dat ik zou blijven leren. Die belofte heb ik serieus genomen. Het leerproces is nooit gestopt, en bracht me waar ik nu ben: spreker, recensent, columnist, schrijver – en vooral: pleitbezorger van nieuw (dienend) leiderschap.
Onderweg waren er meerdere kantelmomenten die mijn visie vormden. Momenten waarop niet alleen mijn denken, maar ook mijn handelen veranderde.
Leiderschap in tijden van verlies: wat we vaak vergeten, maar nooit zouden mogen negeren
Op 18 juni woonde ik een indrukwekkende lezing bij van rouwexpert prof. Manu Keirse, in De Aker in Putten. Zijn woorden raakten me diep – niet alleen als mens, maar ook als professional. Want verlies, rouw en verdriet zijn geen strikt persoonlijke aangelegenheden. Ze raken ook het hart van onze organisaties. En te vaak gaan we er als collega, manager of leider ongemakkelijk of onhandig mee om.
Ik schrijf al jaren over verlies en verdriet, vaak onder de noemer: “Theorie bestaat niet.” Want wat ik steeds weer zie: zolang het ons niet persoonlijk raakt, houden we afstand. We lezen over agressie in de trein, over collega’s met een dementerende partner, een kind met het syndroom van Down, een medewerker met kanker of een klant die net zijn ouders verloor. Maar pas als het dichtbij komt – op vijf meter afstand of aan onze eigen keukentafel – voelen we ons écht betrokken.
Wat cabaret mij leerde over leiderschap
Laatst zat ik in een theaterzaal gefascineerd te luisteren naar wat er op het podium gebeurde. Daar stonden drie cabaretiers. Drie totaal verschillende stijlen. De één gooide losse grappen in het rond. De ander had een rode draad. Maar de derde… die vertelde een verhaal. En dat bleef hangen.
Terwijl ik daar zat, dacht ik: dit is precies het verschil tussen drie typen leiders. Er was namelijk iets wat me opviel. Het verschil tussen de cabaretiers. En dat verschil zat niet zozeer in de grappen die ze vertelden, maar vooral in de manier waarop ze deze vertelde. De eerste vertelde vooral losse grappen waardoor je je steeds opnieuw in een verhaal moest verdiepen. De tweede had een rode lijn die steeds terugkwam. Dit zorgde keer op keer voor herkenning, maar met gebrek aan samenhang. De derde cabaretier was een verhalenverteller. Hij vertelde een verhaal waarin de grappen zaten verweven.
Bespiegelingen op mijn verblijf in Nijkleaster, Jorwert
Ik ben een Fries, geboren in Tietjerksteradeel, maar woon al ruim zestig jaar buiten Fryslân. Je zou denken dat het Kleaster – het klooster in Jorwert – wel op mijn netvlies stond of in mijn geheugen zat. Niets is minder waar. Het was mijn goede vriend en schrijver Wouter ter Braake [1] die mij er enthousiast over vertelde. Dat schept verwachtingen.
En die verwachtingen zijn ruimschoots waargemaakt.
Recensie: "de zevende Golf" van Henk Vaessen
Toeval Bestaat Niet?
Mensen die mij kennen, weten dat ik vaak zeg: “Toeval bestaat niet. Het valt je toe” (Paul de Blot, RIP). “Toevallig” hoorde ik op een bijeenkomst Henk Vaessen spreken. Hij droeg een gedicht voor en las een hoofdstuk uit zijn boek De Zevende Golf. Ik was direct geraakt, vooral omdat hij sprak over de ondernemer Mendel uit Oldebroek.
Oldebroek speelt ook in mijn leven een rol. In de eerste jaren na mijn huwelijk in 1968 woonde ik op twee adressen in Oldebroek. Dat wekte mijn nieuwsgierigheid, en ik schoof bij zijn tafel aan. En opnieuw: “toeval” bestaat niet. Henk Vaessen en ik zijn leeftijdsgenoten, ontmoetten onze vrouwen in Elburg, kwamen in hetzelfde café van Jan van Bemmel en lieten ons huwelijk door dezelfde dominee inzegenen. Toch kende ik Vaessen niet, ondanks zijn rol als dorpsdichter van Putten.
Recensie: "Dag Rakkers - Vijftig jaar Ome Willem"
Een Meesterwerk dat een échte recensie verdient
Als recensent van meer dan 125 boeken over leiderschap heb ik slechts een paar titels het predicaat MEESTERwerk gegeven. In de categorie romans bijvoorbeeld aan Het begon op Paaspop van Wouter ter Braake. Ook Dag Rakkers – Vijftig jaar Ome Willem van Geke Mateboer verdient die erkenning. Ik had de recensie eenvoudig kunnen samenvatten met: “Een MEESTERwerk, van harte aanbevolen”, maar dit boek verdient meer. Het vraagt om een uitgebreide bespreking, want het is een monument van een boek.
Een indrukwekkende verzameling kennis en bronnen
Mijn eerste blik bij een nieuw boek gaat altijd naar de noten en literatuurlijst. En hier was ik diep onder de indruk. De enorme hoeveelheid data spreekt boekdelen over het gedetailleerde onderzoek dat eraan voorafging. Een greep uit de cijfers: