Soms lees je een boek dat je niet meer loslaat. Een boek dat je niet alleen raakt, maar je ook dwingt om na te denken over de maatschappij waarin we leven. Komt een land bij de dokter van straatarts Michelle van Tongerloo is zo’n boek. Met meer dan gewone belangstelling volg ik haar schrijnende verhalen op social media, en in dit boek komen die tot leven op een manier die mij diep heeft geraakt.
Meer dan een verzameling verhalen
In eerste instantie dacht ik dat het boek vooral zou gaan over haar werk als straatarts: de dagelijkse praktijk, de patiënten, de keiharde realiteit van de straat. Maar Van Tongerloo doet meer dan dat. Ze graaft dieper, onderzoekt oorzaken en legt pijnlijke patronen bloot. Dit boek is geen losse anekdotische verzameling, maar een diepgaande analyse, onderbouwd met feiten en onderzoek. Alleen al de tien pagina’s met noten tonen aan hoeveel deskresearch hieraan voorafging.
Een eyeopener
Eén van de feiten die mij verraste, was het aantal arbeidsmigranten in Nederland: 1.000.000. In het publieke debat ligt de nadruk vaak op asielzoekers, maar dit boek zet een bredere lens op het vraagstuk van kwetsbare groepen. De rode draad? Ons onvermogen om op een zorgvuldige manier met mensen om te gaan.
Het zou moeten gaan over mensen en mensenrechten—niet over Prince2-methodieken, processen, projecten, programma’s en protocollen. Ik noem dat vaak de verkeerde P. De enige juiste P is die van People—personen.
De kern van het probleem
Eén van de oorzaken die Van Tongerloo benoemt, is de doorgeschoten marktwerking en de invloed van het Angelsaksische denken. Dit denken richt zich op de letter van de wet, op regels en structuren. Daar tegenover staat het Rijnlandse model, waar ik zelf vaak voor pleit. Daar gaat het niet om de regels zelf, maar om de geest van de wet—om wat echt nodig is.
Een boek dat discussie oproept
Tijdens het lezen maakte ik drie A4’tjes vol met aantekeningen. Ik verwacht dat dit boek nog veel reacties en recensies zal uitlokken, en terecht. Het is confronterend, scherp en doordacht. Maar bovenal biedt het niet alleen inzicht in de problemen en oorzaken, maar ook oplossingen.
Voor politici, ambtenaren, beleidsmakers, bestuurders, docenten en studenten is dit boek een must-read.
Wil je het boek inkijken of bestellen? Dat kan via deze link