Een Meesterwerk dat een échte recensie verdient
Als recensent van meer dan 125 boeken over leiderschap heb ik slechts een paar titels het predicaat MEESTERwerk gegeven. In de categorie romans bijvoorbeeld aan Het begon op Paaspop van Wouter ter Braake. Ook Dag Rakkers – Vijftig jaar Ome Willem van Geke Mateboer verdient die erkenning. Ik had de recensie eenvoudig kunnen samenvatten met: “Een MEESTERwerk, van harte aanbevolen”, maar dit boek verdient meer. Het vraagt om een uitgebreide bespreking, want het is een monument van een boek.
Een indrukwekkende verzameling kennis en bronnen
Mijn eerste blik bij een nieuw boek gaat altijd naar de noten en literatuurlijst. En hier was ik diep onder de indruk. De enorme hoeveelheid data spreekt boekdelen over het gedetailleerde onderzoek dat eraan voorafging. Een greep uit de cijfers:
- 59 namen in de fotoverantwoording, sommige met maar liefst 10 foto’s.
- 2 pagina’s met een overzicht van Rutten’s muzikale uitgaven: 6 elpees, 11 singles, 10 klassieke cd’s, 10 verzamel-cd’s en 8 dvd’s.
- 7 pagina’s register, een teken van de immense hoeveelheid informatie die is geordend en toegankelijk gemaakt.
Niet alleen auteur Geke Mateboer verdient lof, maar ook de uitgever (AFHD, Enschede), drukker (Damen Drukkers Werkendam), illustrator (Anika Franke), beeldredactie (Annett Andriessen, Geke Mateboer en Joost van Tongeren), redacteuren (Paul Abels en team) en de verantwoordelijke voor de boekverzorging (Damiaan Renkens).
Edwin Rutten als dagvoorzitter en spreker: een inspirerende leider
Een bijzonder hoofdstuk in het boek gaat over Congressen en Symposia, waarin Rutten wordt gevraagd als dagvoorzitter bij een groot congres van Elsevier. Hij betreedt een zaal vol grijze pakken, maar laat zich niet intimideren. Zijn voorbereiding is minutieus, en hij gebruikt al zijn vaardigheden: zijn kennis van bedrijfspsychologie, zijn ervaring met kinderen entertainen, zijn theatergevoel, zijn verteltalent en zijn muzikaliteit.
Rutten heeft als spreker en workshopleider op de planken gestaan bij ministeries, grote banken, politiekorpsen, farmaceuten, hogescholen en zelfs gynaecologen en IT-consultants. Over die ervaring zegt hij treffend:
"De rakkers van toen, die maken nu de dienst uit."
En hij begrijpt als geen ander wat een congres of symposium écht waardevol maakt:
"Mensen komen niet naar een congres voor de oogverblindende locatie of de spetterende lasershow. Ze komen voor de inhoud."
Rutten als maatschappelijk betrokken leider
Zijn betrokkenheid bij maatschappelijke thema’s blijkt uit zijn werk voor Jantje Beton, zijn uitgesproken visie op onderwijs en zorg, en zijn durf om tegen de heersende opinie in te gaan. Een krachtig voorbeeld is zijn reactie op de komst van een asielzoekerscentrum in zijn buurt. Hij plaatste daarbij het prachtige gedicht Wrijving van Willem Wilmink, dat hij eerder voordroeg in De Wereld Draait Door in 2017.
Waardering voor vakmensen en psychische hygiëne op de werkvloer
Rutten spreekt in het boek met groot respect over de technici en vakmensen met wie hij jarenlang samenwerkte in theaters en omroepen. Hij pleit voor betere waardering van beroepen waarin mensen met aandacht en genegenheid voor anderen werken: zorg, onderwijs en techniek. Zijn visie op leiderschap is verfrissend en raakt de kern van Rijnlands organiseren:
"Het begrip direct-leidinggevende mag wat mij betreft uit de Dikke van Dale worden geschrapt. Wat een flauwekul, alsof je als een hond aan de leiband loopt. In een werkgemeenschap heeft iedereen, op elk niveau, een verplichting."
Volgens Rutten is leiderschap niet gebaseerd op macht, maar op respect en samenwerking. Hij spreekt over het belang van psychische hygiëne op de werkvloer:
"De verhoudingen moeten kloppen. Mensen moeten met respect met elkaar omgaan en gelijkwaardig worden behandeld."
Zijn visie op verandering is even helder als pragmatisch:
"Oplossingen voor een probleem komen vaak eerder van de werkvloer dan van het management."
Rutten als musicus: een multitalent
De helft van het boek gaat over muziek. Als jazzliefhebber heb ik Rutten meerdere keren live zien optreden en zelfs tweemaal mijn platenkeuze in zijn radioprogramma mogen toelichten. Zijn muzikale veelzijdigheid is indrukwekkend. In het Stoep Theater in Spijkenisse, met het Jazz Orchestra of the Concertgebouw, werd hij door sommigen al CHETwin genoemd – een knipoog naar Chet Baker. Na die avond voegde ik daar zelf SCATwin aan toe, vanwege zijn virtuoze scat-zang.
Of je nu ondernemer, leidinggevende, muzikant, student of docent bent, Dag Rakkers is een boek dat inspireert. Het biedt een schat aan inzichten over leiderschap, muziek en maatschappelijke betrokkenheid.
Een kleine kanttekening en een laatste aanbeveling
Heb ik dan geen kritiek? Toch wel. Ik steun het initiatief van Wanda de Kanter om kinderen van het roken af te houden. Aangezien dit boek een bestseller in wording is, zou ik pleiten voor het vervangen van de foto waarop Edwin Rutten rookt in de tweede en latere drukken.
Voor de rest: niets dan lof.
Het boek inkijken of bestellen?
Dag Rakkers! – Vijftig jaar Ome Willem – Geke Mateboer | ISBN: 9789493183421