"The world is made of Circles, and we think in straight Lines." - Peter Senge
Soms dan komen verschillende brokjes aan informatie en kennis samen, en dan onstaat er iets nieuws. Innovatie noemen we dat. Laatst gebeurde dat weer eens.
Zorgketen
In een document over geïntegreerde geboortezorg kwam ik het begrip zorgketen weer tegen. Het woord keten impliceert per definitie een aaneenschakeling van stappen die elkaar logischerwijs opvolgen. Een keten kan een lang recht stuk zijn, maar het kan ook zijn dat begin en eind bijelkaar komen (een ketting). Hoe dan ook impliceert het 'onderdelen die achtereenvolgens aan elkaar zijn geschakeld'.
Lijnen vs. Cirkels
Peter Senge is internationaal bekend om zijn ideeën over Organisational Learning. Eén van zijn uitspraken staat hier boven aan het begin van dit blog: "The world is made of Circles, and we think in straight Lines". Toen ik deze quote weer eens voorbij zag komen, werd het probleem van de ketenzorg me duidelijk. Een keten is in principe een lijn, 'a straight line' wel te verstaan.
Beperking werkelijkheid
Door het begrip ketenzorg te gebruiken, beperken we als het ware onze blik op de werkelijkheid. Want de werkelijkheid bestaat uit cirkels. Naar aanleiding van deze gedachte heb ik de werkelijkheid van de integrale geboortezorg zo eenvoudig mogelijk proberen weer te geven.
Vastgeroest systeem
Een thema binnen de integrale geboortezorg betreft het benoemen van verantwoordelijkheden. Lastig, want de kennis- en kundegebieden van de verschillende professionele stakeholders (gynaecoloog, verloskundige, kraamhulp, lactatiekundige, etc.) overlappen elkaar. Het verschil in kennis en kunde leidt ook tot het gevoel dat er tussen de stakeholders geen gelijkwaardigheid is. Tel daarbij de ketengedachte op en je bevindt je in een vastgeroest systeem.
Inzicht door overlap
Door in cirkels te denken verandert de visie op de integrale geboortezorg. In onderstaand plaatje heb ik enkele professionele stakeholders uit de geboortezorg met zijn/haar kennis en kunde als een cirkel weergegeven.
Daar waar de cirkels elkaar overlappen, daar overlappen ook de kennis en de kunde zich. Als je het over het benoemen van verantwoordelijkheden wilt hebben, moet je de aandacht richten op de plaatsen waar deze cirkels elkaar overlappen. En, betrek ook vooral de mening van de patiënt bij deze excercitie. Zij kan vaak haarscherp de vinger op de juiste plek leggen.
