Beste Paul,
In je laatste brief snijd je een aantal thema’s aan waaronder:
- Patronen & Nieuw denken
- Slimmer werken & Eigen inzicht
Deze thema’s wil ik graag weer aanhalen in deze brief aan jou.
Collectieve wijsheid
Ik heb deelgenomen aan een TEX (#ThougthExpedition) van de Weconomics Foundation. Het doel van een TEX is vooral: “oude conditioneringen loslaten en elkaar inzicht verschaffen in een nieuw op consent gericht denkkader”. Om een nieuwe manier van denken te ontwikkelen dienen we open te staan voor onze collectieve wijsheid; we onderzoeken en bevragen elkaars waarheden en inzichten als het ware. In leiderschapstermen gesproken stappen we in het verbindende en presentie leiderschapsdomein1 op individueel niveau en focussen we ons op het ‘waarom’.
Afbeelding 1: het verbindende en presentie leiderschapsdomein liggen op de rechterzijde van de U
(Theory U – Otto Scharmer *2).
Doorbreek het patroon
Om nieuw te leren denken zullen we onze wijsheid moeten gebruiken. Met onderstaand schema maakte je duidelijk dat wijsheid niet hetzelfde is als big data, informatie en kennis. In de overgang of toepassing van informatie naar kennis spreek je over patronen. In de vorige brief gaf je aan dat we de kennis hebben hoe het niet moet en dat we het toch doen. Blijven we in patronen hangen omdat we onze wijsheid niet aanspreken?
We kennen immers de patronen, en toch blijven we ze herhalen. De machtigen lijken zich steeds weer, of meer, te richten op eigen belang en korte termijn, terwijl we weten dat dat niet goed is voor ons als samenleving als geheel.
Aanbidding van welvaart
Datzelfde thema kwam ook naar voren in de dialoog die ik met enkele deelnemers voerde tijdens de TEX. Waar komt het vandaan dat we zo opkijken naar welvaart, en waar ligt het kritieke punt van balans? Ik ben geboren in een oude textielstad uit een familie van arbeiders. In het industriële tijdperk waren mijn voorouders blij met het werk dat de textielbaronnen verschaften. Later ontstond er meer en meer onvrede. De verhouding tussen het werk en de verdiensten van mijn voorouders leek niet meer in balans te zijn met het werk en de verdiensten van de textielbaronnen. Waar eerst het organiserend vermogen van de industriëlen werd gewaardeerd, heerst nu een afgunst naar diezelfde industriëlen. Waar en wanneer is het fout gegaan?
Disbalans werk & inkomsten
Zo’n zelfde verhaal zien we nu weer. Het gat tussen de rijksten van de wereld en de rest lijkt alleen maar te groeien. De groei en waarde van het kapitaal neemt toe, en de waarde van arbeid neemt af. De welvaart wordt verdeeld als een taart waarbij iedereen zijn eigen stuk veilig wilt stellen, en liefst zo groot als mogelijk. De taart wordt verdeeld aan de linkerzijde van de U (zie afbeelding 1), doordat mensen in het autoritaire en strijdende leiderschapsdomein blijven stappen.
We weten dat 80% van onze organisaties nog altijd zijn ingericht op dit verdelingsprincipe; op winnaars en verliezers, op controle, op wantrouwen en op winstmaximalisatie voor de top. Het lijkt alsof we zijn vergeten hoe te verbinden. De eerste organisaties zijn ontstaan omdat samenwerking tot een beter resultaat leidde; een beter resultaat voor allen. Er was een geconstateerde behoefte (die mammoet vangen).
 |
| Afbeelding 3: Verdelen vanuit Ego en Eco. |
Winnen, verliezen of liever leren?
Het onderliggende thema van TheoryU en Leiderschapsdomeinen is: je oogst wat je zaait. Ofwel, jouw keuze doet er toe. Omdat te begrijpen is een vernieuwing van bewustwording nodig. We blijven zelf steeds weer in dat strijdende leiderschapsdomein stappen bij de welvaartverdeling (en op andere thema’s overigens). Of we ons nu gedwongen voelen door het systeem, of de machtigen van deze wereld, we doen het wel. We vinden het lastig om daarin onze eigen keuze te definiëren en nemen. We hebben immers ook onze eigen overtuigingen en denkbeelden, die in de loop der tijd prima zijn afgesteld op dit zogenaamde ‘oude denken’. Het lijkt nog immer te gaan over winnaars en verliezers, terwijl de echte vooruitgang en vernieuwing komt van hen die blijven leren.
Intentie
Daarmee kom ik op het tweede thema dat ik graag wil bespreken: Slimmer werken & Eigen inzicht. Om tot eigen inzicht te komen, zul je als eerste de intentie moeten hebben het anders te willen doen, werkelijk anders. Het heeft geen zin om aan dode paarden te trekken. Dat is dan meteen het antwoord op jouw vraag: “of we ons op de ‘heersende macht’ of ‘de nieuwe macht’ moeten richten?”. De dialoog, zoals gebruikt in TEX, is het perfecte middel om tot nieuwe inzichten te komen. Dus ook om manieren van slimmer werken te ontwikkelen, toch?
Tell me HOW!
Het doel van slimmer werken is om productiever te worden. En wel in die betekenis dat we in minder tijd dezelfde hoeveelheid kunnen wegzetten; surplustijd creëren dus. Nu noemde je al een aantal manieren om slimmer te werken (minder nieuwe systemen hoeven te leren kennen, minder e-mails overtypen, minder tijd aan zoeken van informatie, minder vergaderen, minder reorganisaties, etc.), maar ik ben wel benieuwd naar die ‘etc.’. Het ‘waarom’ is me wel duidelijk, maar ‘hoe, hoe, hoe’? Naast dat we natuurlijk serieus moeten leren kiezen welke producten we werkelijk nodig hebben, is het misschien ook een idee om ‘sneller tevreden’ te zijn. Of loop ik nu weer op de troepen vooruit?
Hartelijke groet,
Vivienne van Leuken
Alle gepubliceerde Weconomics Dialogen zijn hier te vinden
*1] Leiderschapsdomeinen, Frans Wilms, http://www.eburon.nl/leiderschapsdomeinen
*2] http://www.ottoscharmer.com
