Weconomics en Leiderschap
Cut the bollocks! (Weconomics Dialoog deel 7)
Beste Paul,
Dat was een hele kluif, die laatste brief van je (Weconomics Dialoog Deel 6, d.d. 1 september 2016). Ondanks dat levert het mij veel kennis en wijsheid op. Dank daarvoor. Ook uit de reacties van lezers is op te maken dat de dialoog met interesse wordt gevolgd. Enkele van de lezersvragen worden ook, deels, geadresseerd in deze brief.
Leiden vanuit de toekomst 1
In de vorige brief sprak je onder andere over evolutie, innovatie, een meer duurzame welvaart, de bedoeling van hulpmiddelen, een datanutsvoorziening en de competenties van de toekomst. Ik zie de puzzelstukjes steeds meer samenvallen, en daar ben ik blij om. Ik vind het erg frustrerend als ik iets niet begrijp of kan vatten terwijl het pad voor me ligt. In de tussentijd bewandel ik dat pad wel. Maar dat wordt me achteraf meestal pas duidelijk.
Revolutie of evolutie?
Je eindigt je laatste brief met “het begint met loslaten”. Om me heen zie ik dat dat niet altijd zonder slag of stoot gaat. Ook zelf loop ik geregeld tegen muren van onbegrip aan. Loslaten moet je echt willen doen omdat je weet dat het anders moet en kan. Je zult namelijk door verschillende bewegingen worden ontmoedigd, tegengehouden en zelfs voor gek worden uitgemaakt. Denk aan de negatieve reacties vorig jaar op het boek “Dit kan niet waar zijn” van Joris Luyendijk, het idee van een basisinkomen waar onder andere Rutger Bregman over spreekt of de reacties op de zogenaamde Kantelaars onder aanvoering van Jan Rotmans. Soms lijkt het meer een revolutie in plaats van de laatste fase van een evolutie.
Het inzicht zit in ons (Weconomics Dialoog deel 6)
Beste Vivienne,
Bedankt voor je derde brief.
Je refereert in je brief aan de patronen die ik uitgebreid beschreven heb in het boek ‘Weconomics analyse: waarom onze welvaartsmachine aan vervanging toe is?’. Oude conditioneringen kun je eigenlijk zien als de laatste fase evolutie waar iedereen mee te maken heeft. Een patroon is een gevolg van evolutie en evolutie is een ‘design without a plan’, maar met patronen. Wil je hier meer over lezen dan beveel ik het boek van Daniel Dennett aan: ‘Darwin’s Dangerous Idea’ (1995). Hierin gebruikt hij de term Universeel Darwinisme: ‘A scheme for creating Design out of Chaos without the aid of Mind’.
De nieuwe realiteit
Mens, durf te leren! (Weconomics Dialoog deel 5)
Beste Paul,
In je laatste brief snijd je een aantal thema’s aan waaronder:
- Patronen & Nieuw denken
- Slimmer werken & Eigen inzicht
Deze thema’s wil ik graag weer aanhalen in deze brief aan jou.
Collectieve wijsheid
Ik heb deelgenomen aan een TEX (#ThougthExpedition) van de Weconomics Foundation. Het doel van een TEX is vooral: “oude conditioneringen loslaten en elkaar inzicht verschaffen in een nieuw op consent gericht denkkader”. Om een nieuwe manier van denken te ontwikkelen dienen we open te staan voor onze collectieve wijsheid; we onderzoeken en bevragen elkaars waarheden en inzichten als het ware. In leiderschapstermen gesproken stappen we in het verbindende en presentie leiderschapsdomein1 op individueel niveau en focussen we ons op het ‘waarom’.
Het huidige leiderschap is gebrekkigschap (Weconomics Dialoog deel 4)
Beste Vivienne,
Bedankt voor je tweede brief. Ik denk dat je aan het fenomeen: eigen belang gaat voor gemeenschapsbelang niet direct zoveel kunt doen. Je kent waarschijnlijk de Tragedie van de Meent (Tragedy of Commons, zie ook pag. 229 in het boek ‘Weconomics analyse: waarom onze welvaartsmachine aan vervanging toe is’). Machthebbers zijn zo gefocust op de korte termijn en zo bezig met hun eigen belang (bijvoorbeeld partijpolitiek), dat ze de gevolgen van hun korte termijn ingrijpen, voor de lange termijn, niet zien (of niet willen zien). We blussen brandjes, maar zijn niet in staat brand te voorkomen. Ik verwijs hierbij ook naar het boek ‘Collaps’ van Jared Diamond waarin hij beschrijft waarom sommige beschavingen opgehouden zijn te bestaan en anderen niet. Het blijken steeds weer dezelfde patronen te zijn. We hebben de kennis hoe het niet moet en toch doen we het. Dus de vraag is of we ons op de ‘heersende macht’ of ‘de nieuwe macht’ moeten richten?
De fuik van de huidige welvaartsmachine (Weconomics Dialoog deel 3)
Beste Paul,
Dank voor je uitgebreide antwoord.
In de zoektocht naar een nieuwe welvaartsmachine, een nieuw systeem, zullen de oude systeemeisen herkend en ter discussie gesteld moeten worden. Ik zie veel onderzoeksrapporten en andere documenten voorbij komen waarin deze zogenaamde ‘oude’ systeemeisen als een vaststaand gegeven worden meegenomen in verbetervoorstellen, beleidswijzigingen en aanvragen van middelen. Ik lees over adviezen die organisaties alleen maar verder in de fuik van de huidige welvaartsmachine lokken. Zo is een discussie in de advocatuur en de accountancy over het corporate organisatiemodel vs. de maatschap als organisatiemodel hier een voorbeeld van. Men wil, hoe begrijpelijk ook, de oude eisen (in dit geval status, geldelijke beloning en ‘the only way is up’) niet loslaten. Eigen belang gaat voor gemeenschapsbelang. Mijn welvaart gaat voor een betaalbare en duurzame welvaart.
Met een aanpassing van het partnermodel kom je er niet. Met enkel voorschriften voor good governance creëer je geen integriteit. Verandering zit in gedrag en intentie, en beiden worden beïnvloed door bewustwording. Zolang je intentie is gericht op verbetering van de eigen welvaart (bewust/onbewust), blijf je in het troebele water van de oude welvaartsmachine rond zwemmen. Vernieuwen van de bewustwording is ‘key’.
De kern van organiseren is samenwerken (Weconomics Dialoog deel 2)
Beste Vivienne,
Bedankt voor je brief met goede vragen. Ik kan me voortellen dat Hybride Organiseren, of iets breder Weconomics, nog voor je moet gaan leven. We praten dan ook niet over het kiezen aanpassen van bijvoorbeeld management- of HR-tools, maar over een fundamentele verandering van de manier waarop we productie en consumptie organiseren. We zitten, denk ik, in een transitie van meer welvaart, naar betere welvaart, van kwantiteitswelvaart naar kwaliteitswelvaart en daar hoort een andere ‘welvaartsmachine’ bij, met een ander ontwerp. De machine die we nu gebruiken is vooral gericht op: meer welvaart produceren. Dat is een mooie machine want deze machine heeft ons sinds 1820 ongeveer zes keer zoveel welvaart gebracht. Maar de machine is toe aan vervang. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het aantal economische recessies de laatste decennia en de duur van die recessies. Recessies volgen elkaar steeds sneller op en duren ook steeds langer. Dat is een teken dat de machine waarmee we onze welvaart maken toe is aan vervanging. Vergelijk het maar met je auto: als deze steeds vaker naar de garage moet en daar steeds langer blijft, is dat een teken dat de auto toe is aan vervanging.