Leiderschap in de zorg

#ontregeldezorg
Het thema ‘Ontregel de zorg’ is hot in zorgland. Zorgverleners zijn het beu dat zoveel tijd in allerlei onnodige regels en administratie zit. En terecht! Zij willen meer tijd voor hun patiënt, zij willen met nuttige zaken bezig zijn. Er wordt dan ook actief een bijdrage geleverd aan de vele schrapsessies die zijn georganiseerd, en op (sociale) media komen tal van voorbeelden van onzinnige regels voorbij. Tenenkrommende voorbeelden vaak.
Frustraties

Kwetsbare zorg
23 april 2018 werd er een initiatiefnota voor toekomstbestendige ouderenzorg gelanceerd. Lachende, gezonde mensen praten over de kwetsbare ouderen van onze samenleving. Niet de ziekte staat centraal maar de kwaliteit van hun dagelijks leven. Toch zie ik een gat tussen zelfredzaamheid en ziekte. In dat gat zit de mens die het moet ondergaan. In dat gat wordt zorg gezien als dienstverlening in plaats van hulpverlening. Zorg is fundamenteel anders dan een dienst of service.
Dit verhaal brengt mij terug naar 2016. In januari van dat jaar kwam de huisarts thuis bij een 91-jarige vrouw. Bij een wijze, zelfstandige vrouw met een vooruitziende blik. Haar huis was al levensloopbestendig. Tientallen jaren daarvoor had zij met haar man besloten dat dit huis hun laatste zou zijn.
Doodsvonnis

Wie bekommert zich nog om de soep? #protocollenregiem
De AD Top 100 ziekenhuisranking is weer voorbij, maar het rumoer er over blijft hangen. Wat zegt deze ranking in hemelsnaam? Wat zeggen al die lijstjes en criteria, waarop deze lijst is gebaseerd, überhaupt? En wat kost het invullen van deze lijsten een hoop tijd en geld. Ik heb interessante reacties hierover gelezen (o.a. van Ionica Smeets, Herm Joosten, Wim Schellekens, Luc Pluijmen en Armand Girbes), en ik hoor weinig mensen over de kracht van deze Top 100 en andere keurmerken en lintjes in de zorg. Behalve dan die ene AD-collega die het een "goed journalistiek product" noemde op NPO Radio 1.
Ondertussen in de zorg...
Wat is er toch gebeurd in de zorg, waardoor die lijstjes zo belangrijk lijken, mensen zich achter protocollen verschuilen, en het enige werkelijk belangrijke, de mens zien en op basis daarvan zorg verlenen, naar de achtergrond verdwijnt? Het allermooiste bericht vond ik op Facebook. Ik werd hierop geattendeerd door een zorgverlener die mij ook kent als oud lid van een cliëntenraad. Dit verhaal (ik heb de werkelijke auteur niet kunnen achterhalen) is een sprekende vergelijking en deel ik graag met jullie:

R.E.S.P.E.C.T. in de zorg
De foto boven dit artikel komt van het programma 'Over de streep' en is de Nederlandse equivalent van het Amerikaanse 'Challenge Day'. In dit program wordt de 'Challenge Day'- methode toegepast om onverschilligheid en onbegrip tegen te gaan en te leren respect voor elkaar te hebben. Bottomline gaat het over het leren ((h)er)kennen van elkaars waarheden en om je kwetsbaar te durven opstellen.
Met deze status mag je niet twijfelen.

De kracht van twee ziekenhuizen benutten in een fusie
Kilian Bennebroek Gravenhorst in gesprek met Bart Berden, voorzitter Raad van Bestuur Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis
Een van de grootste fascinaties van Kilian is hoe je veranderambities echt werkend krijgt in de praktijk, met name in maatschappelijke organisaties en overheden. Als adviseur heeft hij daar z’n werk van gemaakt, hij is er full-time mee bezig.
Maar hoe denken bestuurders? Voor hen is leidinggeven aan verandering een van de dingen die ze doen, naast vele andere. Hoe ontwikkelen zij een samenhangend veranderverhaal, wat vraagt het om in lijn met dat verhaal te handelen en wat zijn spannende momenten? Daarover gaat deze serie gesprekken met leiders die wat te vertellen hebben en die het verandervak verstaan. Mooi om de kunst van af te kijken.

Een verpleegkundig mens
Opeens is het een trending topic op social media: de ‘academisering’ van verpleegkundigen - in combinatie met verpleegkundig leiderschap. De ene hashtag lijkt niet los te staan van de ander. Er volgen steeds dwingender berichten: “Verpleegkundigen moeten aan de bak”. “Ze moeten power tonen”, “Empowerment van verpleegkundigen”. Tot: “De verpleegkundigen moeten de waarde laten zien van hun handelen”.
Mijn verbazing groeit. De patiënt wordt nergens genoemd, evenmin de zorg. Wie wel worden genoemd, zijn verpleegkundigen die zijn gepromoveerd en hiermee blijkbaar ‘leiderschap tonen’. Evidence based practice, daar draait het om. En dat heet dan academiseren.
Maar een nieuw systeem waar de mens in zit? En waar de verpleegkunde om draait: de essentie, de zorg voor een ander en voor onszelf, de mens zien….dat zie ik nergens terug. Wellicht is het een storm die overwaait.